Po ponad czterech miesiącach od rozpoczęcia eksperymentu repliki krzemiennych figurek „Wenus” znowu trafiły pod mikroskop. Tym razem skupiliśmy się na obserwacji i dokumentacji zmian na powierzchni przedmiotów, które powstały przez ten okres. Są to pierwsze z planowanych, cyklicznych badań śladów użytkowania (co cztery miesiące).

Podczas eksperymentu figurki miały kontakt z różnymi materiałami: skórą, łykiem wierzbowym i plecionym sznurkiem z pokrzywy oraz były poddawane różnym czynnościom: noszeniu w kieszeni podczas chodzenia, pocieraniu oraz zawieszeniu na zewnątrz i w środku pomieszczenia. Dodatkowym czynnikiem działającym na figurki „Wenus” zawieszone na dworze były zmienne warunki pogodowe, takie jak wiatr czy deszcz.

Każdy z przedmiotów był nieco inaczej użytkowany, co ma odzwierciedlenie w zróżnicowaniu zauważonych śladów i ich intensywności. Na powierzchni dwóch figurek, noszonych w uszytych na potrzeby eksperymentu kieszeniach z jeleniej skóry, zaobserwowaliśmy zagładzenie powierzchni oraz tzw. „wyświecenia”. Jest to jasna, błyszcząca warstwa, częściowo wnikająca w powierzchnię, powstająca podczas dynamicznego kontaktu z jakimś materiałem, w tym wypadku ze skórą.

Wyświecenia na powierzchni (zasięg zaznaczony białymi strzałkami). Figurka noszona w kieszeni skórzanej i cyklicznie pocierana. Powiększenie 50x
Ryc. 1. Wyświecenia na powierzchni (zasięg zaznaczony białymi strzałkami). Figurka noszona w kieszeni skórzanej i cyklicznie pocierana. Powiększenie 50x

Szczególnie wyraźne wyświecenia powstały na figurce, która poza samym noszeniem w kieszeni była dodatkowo pocierana raz w tygodniu. Równie intensywne zmiany zauważyliśmy na figurce zawieszonej na zewnątrz na rzemieniu skórzanym. W tym przypadku, poza samymi wyświeceniami, była widoczna również znaczna abrazja, czyli zużycie powierzchni krzemienia.

Abrazja powierzchni. Białymi strzałkami są zaznaczone wyświecenia. Figurka zawieszona na sznurku z pokrzywy na zewnątrz. Powiększenie 50x
Ryc. 2. Abrazja powierzchni. Białymi strzałkami są zaznaczone wyświecenia. Figurka zawieszona na sznurku z pokrzywy na zewnątrz. Powiększenie 50x

Ciekawe ślady zostały udokumentowane na powierzchni figurki wiszącej na dworze na sznurku z pokrzywy. W miejscach kontaktu z materiałem powierzchnia uległa wyświeceniu i znacznemu starciu. Pojawiły się na niej głębokie, podłużne bruzdy i wgłębienia. Na figurkach zawieszonych na łyku wierzbowym powstały zupełnie inne zmiany od wcześniej opisanych. Materiał organiczny zostawił po sobie pomarańczową substancję, która osadziła się w formie plamek.

Pomarańczowy osad na powierzchni, zaznaczony strzałkami. Figurka zawieszona na łyku wierzbowym na dworze. Powiększenie 100x
Ryc. 3. Pomarańczowy osad na powierzchni, zaznaczony strzałkami. Figurka zawieszona na łyku wierzbowym na dworze. Powiększenie 100x

Wszystkie przedmioty zawieszone w pomieszczeniu mają podobne, jednak znacznie mniej intensywne ślady niż te wiszące na dworze. Jest to zapewne efekt braku wiatru, wprawiającego przedmioty na zewnątrz w ruch.

Po zakończeniu dokumentacji śladów krzemienne figurki „Wenus” znów wracają do „pracy”. Zostaną z powrotem zawieszone lub włożone do kieszeni na okres kolejnych czterech miesięcy. Spodziewamy się powstawania dalszych zmian na powierzchni, o czym będziemy oczywiście informować na stronie.

Projekt "Zintegrowany Program Rozwoju Uniwersytetu Wrocławskiego 2018-2022" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego

NEWSLETTER
Polityka cookies i prywatności

Strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celu niezbędnym do prawidłowego działania serwisu, dostosowania strony do indywidualnych preferencji użytkownika oraz statystyk. Wyłączenie zapisywania plików cookies jest możliwe w ustawieniach każdej przeglądarki internetowej, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies należy opuścić stronę.

Przechodzę do polityki prywatności
Return